Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli artış göstermesi ve birey alım gücünün azalması olarak söylenebilir. Günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde farklı tür enflasyonlar görülmektedir.
Enflasyonun nedenleri :
Talep yonlu enflasyon : Bir ekonomide toplam talebin , toplam arzı geçmesi sonucu fiyatlar genel düzeyinin artmasıdır . Bu durum ekonomide büyüme ve harcama artışı ile ilişkilidir ve gelir artışı, kredi genişlemeleri , devlet harcama artışı , ihracat artışı gibi etkenler sonucunda oluşur .
Arz yönlü enflasyon : Bir ekonomide mal ve hizmet üretim maliyetlerinin artması sonucu fiyatlar genel düzeyinin artması olarak söylenebilir. Bu tur enflasyon üretici maliyetlerde meydana genel artışların tükecisiye yansıması ile ortaya çıkar ve genellikle ham madde ve enerji fiyatlarındaki artış , ücret artışları , tedarik sorunları , doğal afet ve krizler , vergi ve regülasyon artışları gibi nedenleri vardır .
Para arzındaki artış : Ekonomide dolaşımdaki para miktarının ve bankacılıktaki toplam mevduatların artması olarak söylenebilir . Bu artış , genellikle merkez bankalarının uyguladığı politikalar ( niceliksel genişleme ve faiz oranları ) , devlet harcamaları ve finansmanları , bankaların kredi yatırımı , dış ticaret fazlası gibi nedenleri vardır .
Beklentiler : Gelecek fiyat beklentileri ekonomik kararları etkileyerek enflasyonun kendini besleyen bir döngüye girmesini sağlayabilir.
Enflasyonun etkileri :
.Satın alma gücünün azalması .
.Gelir dağılımında adaletsizlik .
.Yatırım azalması .
.Faiz oranlarının artması ve kredi maliyetlerinin artması.
.Refah kaybı ,Sosyal huzursuzluk .
.Büyüme yatırım azalışı.
Enflasyonla mücadele yolları :
Para politikası : Merkez bankaları tarafından yürütülen , ekonominin sağlığını amaçlayan bir dizi iktisadi politikalardır. Para politikası enflasyonu kontrol etmek için en önemli araçlardan biridir.
Enflasyonun hızını , yonunu , düzeyini ; faiz oranları , açık piyasa işlemleri , zorunlu karşılık oranları , niceliksel gelişmeler ile etkilemektedir.
Maliye politikası : Hükümetler ekonomilerini düzenlemek amacıyla gelir ve harcama politikalarının nasıl şekilleneceği ile ilgili devlet harcamaları , vergi oranları ve borçlanma araçları ile ekonomik faaliyetleri yönlendirir. Maliyet politikası , özellikle talep yönlü enflasyonlar üzerinde belirgin bir etkiye sahiptir.
Yapısal reformlar : Ekonomide uzun vadeli büyüme ve verimliliği artırmayı amaçlayan , kurumlar , sektörler piyasalar üzerinde köklü bir değişiklik yapmayı amaçlayan politikalardır .
Bir kaç örnek vermek gerekirse ;
ABD 2022’den itibaren faiz oranı artırma eylemiyle enflasyonu kontrol altına almaya çalışıyor.
Turkiye 2024 mart ayı itibariyle sıkı para politikası aracılığıyla enflasyon oranını düşürmeye çalışıyor.
Avrupa enerji fiyatlarındaki dalgalanmalara bağlı olarak enflasyon oranı yüksek seyretti ve faiz artılımı ile enflasyonla mücadele ediyorlar.
Sonuç olarak enflasyon , sadece ekonomik değil , toplumsal ve siyasal etkenleri olan karmaşık bir olgudur . Etkili para ve maliye politikalarının yanı sıra yapısal reformlar , uzun vadeli enflasyonu kontrol altına almak için kritik önemdedir.
Comentários